W tej terapii bardzo ważna jest analiza wzajemnej zależności myśli, emocji i zachowania i ich wpływu na codzienne funkcjonowanie pacjenta. Te wymienione sfery życia w połączeniu z otoczeniem i reakcjami fizjologicznymi stanowi całość i wszystkie wzajemnie na siebie oddziałują. Oznacza to, że wprowadzenie zmian w jednej z nich zwrotnie będzie wpływać na pozostałe. Podkreślenie znaczenia myśli nie oznacza, że zdaniem terapeutów to one są źródłem wszelkich problemów. Jednak myśli odgrywają istotną rolę w podtrzymywaniu dysfunkcjonalnych emocji i zachowań niezależnie od ich źródła. Psychoterapeuci pracujący w tym nurcie mają wachlarz narzędzi, metod i interwencji mających na celu zmianę sposobu myślenia, odczuwania i zachowania. Poprawa symptomu następuje poprzez rozpoznanie i modyfikację dysfunkcjonalnych myśli, przekonań i zachowań.

Istotna jest relacja między psychoterapeutą a pacjentem, która opiera się przede wszystkim na współpracy – pacjent i terapeuta razem pracują nad zrozumieniem i zidentyfikowaniem problemu. Psychoterapeuta prowadzi rzetelną psychoedukację, stosuje różne interwencje w trakcie sesji, natomiast pacjent pracuje aktywnie również pomiędzy spotkaniami,  co umożliwia osiągnięcie założonych celów terapeutycznych.